قیر و انواع آن

قیر ماده‌ای سیاه رنگ و خمیری شکل است و کاربرد آن در عایقکاری رطوبت و ساخت آسفالت می باشد. قیر انواع گوناگونی دارد که هر یک از انواع آن، دارای کاربرد خاصی است. قیر از مشتقات نفت است و اغلب در پالایشگاه نفت تولید می‌شود. قیر در سولفید کربن و تتراکلرید کربن کاملاً حل می‌شود و در دمای محیط، جامد است. اما با افزایش دما، به حالت خمیری درمی‌آید و پس از آن مایع می‌شود. کاربرد مهم قیر به علت وجود دو خاصیت مهم این ماده است؛ غیرقابل نفوذ بودن در برابر آب و چسپنده بودن.



  انواع قیر


قیر دمیده
قیر مخلوط یا محلول 
قیر امولسیون 
قیر طبیعی 
قیر نفتی 



  مشخصات قیر




شاخص ترین خاصیت قیر آن است که طی سالیان متمادی بدون تغییر شکل پایدار می ماند ، میزان پایداری نیز بستگی مستقیم به پایه نفتی تشکیل دهنده دارد.
از دیگر مشخصه های قیر به صورت زیر می باشد:

• بدون از دست دادن خواص در برخی ازحلال ها حل می شود
•  دارای رنگ ثابت
•  قابلیت ارتجاع
•  رطوبت به آن نفوذ نمی کند
• مقاوم در مقابل اسیدها ، بازها و نمک ها
• عایق جریان الکتریکی
• قابلیت چسبندگی

در مواردی نیز خواص مذکور حفظ نشده و قابلیت استفاده را ندارد از جمله می توان به نکات زیر اشاره کرد:

•  با تجزیه در حرارت زیاد که تبدیل به ذغال مشتعل می شود
•  در محیط مرطوب و آلوده به خاک نرم خاصیت چسبندگی اش را از دست می دهد
•  مقابل فشار و حلالها تغییر شکل می دهد.
• درجه نفوذ: برای تعیین میزان سختی قیر از آزمایش درجه نفوذ استفاده می کنند که در آن از یک سوزن استاندارد تحت بار 100 گرمی در مدت ۵ ثانیه به داخل قیر در دمای ۲۵ درجه نفوذ می‌کند. مقدار نفوذ برحسب دهم میلی متر درجه نفوذ نامیده می‌شود. هر چه درجه نفوذ کم تر باشد قیر سخت تر است.>
• درجه اشتعال: در درجه اشتعال گازهای متصاعداز آن، در نزدیکی شعله؛ مشتعل می شوند.>
• گرانروی : هر چه قیر روانی کمتری داشته باشد؛ خواص جامد بیشتری از خود نشان می دهد. واضح است در دماهای بالاتر روان تر است.>
• افت وزنی : در اثر تبخیر قسمتی از روغن‌ها و ترکیبات نفتی قیر دچار افت وزنی در دمای بالا می شود. این مشخصه نیز از خواص مهم قیر است.>
• درجه خلوص : می‌دانیم حلال قیر تترا کلرور کربن و سولفور کربن است. >بنابراین اگر نمونه‌ای از قیر را در هر یک از این مواد حل کنیم، ناخالصی‌های آن باقی می‌ماند و از آن جا درجه خلوص قیر را می‌توانیم تعیین کنیم. >
• درجه نرمی : دمایی است که در ان قیر از حالت جامد به مایع می رسد. درجه نرمی قیرهای معمولی حدود ۶۰ تا ۷۰ می‌باشد.>
• شکل پذیری یا انگمی : اگر نمونه‌ای از قیر با سطح مقطع ۱ سانتی متر مربع را با سرعت ۵ سانتی متر/دقیقه بکشیم، مقدار افزایش طول نمونه را قبل از پاره شدن خاصیت انگمی قیر گویند.>



  رده بندی قیرهای جامد

1-رده بندی بر حسب درجه نفوذ 
قیرهای رده pen در پالایشگاه از برج تقطیرمستقیما بدست می آیند و برای نامگذاری از درجه نفوذ آنها استفاده می شود؛مثلا قیر 70/60 (درجه نفوذ بین 60 تا70). برخی از این نوع قیر ها که درجه نفوذ بیشتری دارند( 60 تا 300 ) از تقطیر نفت خام بدست آمده که نرمتر اند و برخی دیگر با هوا دادن به قیر های با درجه نفوذ کمتر( 10 تا 60 ) ، عمل می آیند.
برخی ازانواع قیرکه مستقیما از تقطیر نفت خام تولید می شوند: 70/60 ، 200/180 ،150/130 ،100/85 و.....
با هوا دادن به برخی از قیر های فوق انواع دیگری از قیرها ازقبیل: 30/20 ، 40/30 ، 50/40 و... بدست می آید.
2-رده بندی قیرهای اکسیده شده یا دمیده ( R Grade )
هنگامی که قیر های نرم با مواد روغنی سنگین اکسیده می شوند، این نوع قیر بدست می آید و با فرآیند هوادهی برای مصارف راه سازی یا عایق و پوشش بام به رده ی قیر های pen یا جامد رده R تبدیل می شوند.
3- قیرهای گرانروی یا ویسکوزیتی ( Viscosity Grade )
دسته بندی دیگری علاوه بر موارد فوق وجود دارد که بشتر مورد نظر متخصصان فن است. لذا نام گذاری دیگری را این بار بر اساس گرانروی در نظر گرفته اند. 
4- رده بندی قیرها بر اساس درجه کارآیی ( PG)
رده بندی قیرها بر اساس میزان درجه کارآیی آنها سیستمی جدید است.